Laatst vroeg mijn 3 jarige zoon of ik nog eens wilde lezen over het dode broertje. Ik keek hem niet begrijpend aan.. totdat er bij mijn oudste zoon een lichtje begon te branden. Hij had die dag ervoor gevraagd wat de zin betekende: “daar heb ik een broertje dood aan”. Om die zin uit te kunnen leggen had ik hem gevraagd het hele tekstballonnetje voor te lezen.
In mijn praktijk begeleid ik kinderen die moeite hebben met begrijpend lezen. Laatst heb ik met 1 leerling gekeken hoeveel figuurlijke uitdrukkingen we in de Donald Duck konden vinden.
“hij zal nog op zijn snavel kijken”
“moeilijkheden op de hals halen”
“verdwijn uit mijn ogen”
“ze stond met haar snavel vol tanden”
“het dagje uit was in het water gevallen”
Als volwassene lees je er snel overheen maar onze taal is doorspekt met figuurlijke uitdrukkingen.
Bij begrijpend lezen leer en oefen je dit soort dingen. Je leert onder andere hoe je de betekenis van woorden (of uitdrukkingen) uit een tekst kunt halen. Het verschil tussen letterlijk en figuurlijk moet je dan wel kunnen maken.
Begrijpend luisteren moet eigenlijk vooraf gaan aan begrijpend lezen. Het technisch lezen moet een behoorlijk niveau hebben bereikt, voordat het even gemakkelijk is de inhoud van een zelf gelezen tekst volledig te begrijpen als wanneer diezelfde tekst wordt voorgelezen. Veel leerlingen bereiken dat niveau pas in groep 5 of 6. Voorlezen speelt hier dus nog een grote rol. Voorlezen heeft een positief effect op woordenschat, spelling, tekstbegrip en de leesattitude Lees meer: http://www.leesmonitor.nu/page/10004/invloed-voorlezen
De linguïste Coosje van der Pol (2010) ontdekte in haar promotieonderzoek dat niet letterkennis, maar literaire beleving bijdraagt aan het latere proces van leren lezen. Literaire beleving zorgt voor leesplezier en dat vormt de basis om ook zelf aan het leesproces te willen deelnemen. Het is belangrijk dat kinderen leren luisteren naar spannende verhalen. Hierdoor leren ze dat verhalen verzonnen zijn en verwerven ze inzicht in de structuur van verhalen. Woordenschatontwikkeling vindt impliciet plaats.Interactie over het verhaal vindt achteraf plaats.
Om begrijpend lezen thuis te oefenen is het goed om samen met (iets oudere) kinderen veel verschillende teksten te lezen. Denk hierbij aan kinderkranten, leesboeken, informatieve boeken en strips. Daarnaast blijft voorlezen naast het zelf lezen belangrijk, met name voor kinderen die moeite hebben met technisch lezen. Natuurlijk kan je het ook samen doen en afwisselen, je kind leest een aantal bladzijden en jij leest het hoofdstuk verder af.
Kinderen van ouders die veel lezen, voorlezen en een rijk gevulde boekenkast hebben, lezen zelf meer, zijn leesvaardiger en schoppen het verder in het onderwijs.
Kinderen spiegelen zich aan het leesgedrag van hun ouders. Behalve het voorbeeld dat ze thuis krijgen, heeft ook de directe leesbegeleiding invloed. Ouders die voorlezen en discussiëren over boeken, stimuleren blijvend het leesplezier van hun kinderen.
http://www.leesmonitor.nu/page/10004/invloed-leesopvoeding